Dernek defter kaybı halinde 15 gün içinde mahkemeden zayi kararı alınmalıdır. Gerekli işlemlerin yapılmaması halinde sorumlular için 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilir. Türkiye geneli her il ve ilçede bu konuda bizden hukuki destek alabilirsiniz.
Zayi Kararı Nasıl Alınır
Dernek defterlerinin kaybolması halinde mahkemeye başvurarak zayi kararı alınması gerekir. Zayi kararı alınması için derneğin olduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesi vasıtasıyla dava açılması gerekmektedir.
Derneklerde Hangi Defterler Olmalı
Derneklerde olması gereken defterler:
Karar defteri, Üye kayıt defteri, Evrak kayıt defteri, İşletme hesabı defteri
Dernekler Yönetmeliği’nde düzenlendiği haliyle 32. madde
Dernekler aşağıda yazılı defterleri tutarlar.
a) İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1) Karar Defteri: Yönetim Kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.
2) Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir.
3) Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.
4) İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu deftere işlenir.
b) Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1) (a) bendinin 1 inci, 2 nci, 3 üncü alt bentlerinde kayıtlı defterleri bilanço esasında defter tutan dernekler de tutarlar.
2) Yevmiye Defteri ve Büyük Defter: Bu defterlerin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanunun Hazine ve Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır.
Yukarıda sayılan defterlerden yevmiye defteri, büyük defter ve tutulması durumunda envanter defteri bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak şartı ile elektronik ortamda tutulmalarına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığınca çıkarılan tebliğlerde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde, diğer defterler ise Bakanlıkça oluşturulan veya izin verilen yazılımlar kullanılarak elektronik ortamda da tutulabilir.
Dernek Defterleri Neden Kaybedilmemeli?
Dernekler, karar defteri, üye kayıt defteri, evrak kayıt defteri gibi zorunlu defterleri tutmak ve saklamak zorundadır. 5253 sayılı Dernekler Kanunu ve Dernekler Yönetmeliği’ne göre bu yükümlülüklerin ihlali, idari ve adlî yaptırımlara sebep olabilir.
Kaybolan Veya Okunamaz Hâle Gelen Dernek Defter İçin Ne Yapılmalı?
Tutulması zorunlu defterlerin “elde olmayan bir nedenle” kaybolması veya okunamaz hâle gelmesi halinde, derneğin öğrenme tarihinden itibaren 15 gün içinde yerleşim yerindeki yetkili mahkemeye “zayi belgesi” için başvurması gerekir.
Zayi Belgesi Alınmazsa Ne Olur?
Dernek, zayi belgesi başvurusu yapmazsa veya denetim sırasında belgeyi ibraz edemezse, ilgili kişiler için 3 aya kadar hapis veya adlî para cezası söz konusu olabilir.
Dernek Defterinin Kaybolması Davasında Hangi Mahkeme Görevlidir?
Bu tür başvuruların sulh hukuk mahkemesinde yapılması gerekir. Zayi belgesi konusunda yetkili mahkeme hususunda tartışmalar olsa da, genel uygulamada Sulh Hukuk Mahkemesi görevli sayılmaktadır.
Yeni Dernek Defter Alınmalı Mı?
Evet. Zayi belgesi alındıktan sonra kaybolan deftere karşılık yeni bir defter alınmalı, ilgili makamlarca tasdik ettirilmelidir. Böylece dernek kayıtları yeniden düzenli hale gelir.
Dernek Defteri Kaybolması Hâlinde Geçmiş Kayıtlar Da Etkilenir Mi?
Evet. Kaybolma süreci, geçmiş yıllara ait kayıtların eksikliği veya silinmesi anlamına gelebilir. Bu durumda denetim, yönetici sorumluluğu ve tüzük hükümleri açısından riskler artar.
Dernek Defterinin Kaybolması Yalnızca Fiziken Mi Olur?
Hayır. Defterlerin okunamaz hâle gelmesi — örneğin yangın, su baskını, sistem çökmesi gibi — de “kaybolma” kapsamında değerlendirilir. Kanun bu durumu “elde olmayan bir nedenle okunamayacak hâle gelme” ifadesiyle düzenlemiştir.
Dernek Defterinin Kaybolması Durumunda İdari Para Cezası Ne Kadar?
Defter veya kayıtların usulüne uygun tutulmaması durumunda yöneticiler için idari para cezası öngörülmüştür. Örneğin 5253 sayılı Dernekler Kanunu m. 32/1-d ve 32/1-k maddeleri bu cezaları düzenler.
Zayi Belgesi Sadece Defter İçin Mi Geçerli?
Evet. Zayi belgesi yalnızca derneğe ait “tutulması zorunlu defter ve belgeler” için geçerlidir. Farklı belgeler veya kayıtlar için ayrı düzenlemeler olabilir.
Dijital Ortamdaki Defter Kaybı Da Bu Kapsama Girer Mi?
Evet. Fiziksel veya dijital ortamda tutulan defterlerin “kaybolması” veya sistemsel arıza nedeniyle okunamaz hâle gelmesi durumu da kanun kapsamında değerlendirilmektedir. Bu durumda yine zayi belgesi alınması gerekir.
İletişime Geçin:
İstanbul merkezli ofisimiz, Türkiye genelinde online hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır.
Bizi Arayın : 0531 522 37 67
Mail Gönderin : info@akyazi.av.tr
whatsApp →0531 522 37 67
Diğer Yayınlarımız:
Dernek Defterlerinin Kaybedilmesi
Konkordato Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
2025 Yılında Konkordato Maliyeti Ne Kadar?
Şirket Ortağı Şirketle Birlikte Konkordato Başvurusu Yapabilir mi? Nelere Dikkat Edilmeli?
Şirket Ortakları Şirket ile Birlikte Konkordato Başvurusu Yapabilir mi?
