İstifa eden tazminat alır mı? Çalışanların en çok merak ettiği konulardan biri budur. Genel olarak, istifa eden işçi kıdem ve ihbar tazminatı alamaz. Ancak, işverenin iş sözleşmesini ihlal etmesi gibi haklı fesih durumlarında tazminat hakkı doğabilir. Maaşın geç yatması, işyerinde baskı görmek ya da sosyal haklardan yararlanamamak gibi durumlar, çalışanları bezdirip istifa etmeye yöneltebilir. Bazen de keyfi olarak çalışanlar istifa etmek isteyebilir. Ancak tam bu noktada akla gelen önemli bir soru vardır: İstifa eden işçi tazminat alabilir mi?
Genel kanı, istifa edenin kıdem tazminatına hak kazanamayacağı yönündedir. Bu doğru olsa da istisnalar elbette vardır. Eğer işten ayrılışınız belli yasal sebeplere dayanıyorsa, istifa değil, “haklı nedenle fesih” söz konusu olur ve bu durumda kıdem tazminatı dahil olmak üzere pek çok alacağınızı talep edebilirsiniz.
Burada dikkat etmeniz gereken, haklı bir neden bulup o şekilde çalışmanızı sonlandırmak ve bu haklı nedeninizi işverene bildirmektir.
İstifa ile Haklı Nedenle Fesih Arasındaki Fark Nedir?
Basitçe anlatmak gerekirse; istifa, çalışanın hiçbir gerekçe sunmaksızın işi bırakmasıdır. Bu durumda işverenin tazminat ödeme yükümlülüğü doğmaz. Oysa haklı nedenle fesih, kanunda açıkça belirtilen ve çalışana tek taraflı olarak sözleşmeyi sonlandırma hakkı veren özel sebepleri ifade eder. Bu fesih türünde çalışan, kıdem tazminatına hak kazanır.
Hangi Durumlar Haklı Fesih Sayılır?
İş Kanunu’na göre aşağıdaki durumlarda işçi haklı nedenle iş akdini feshedebilir ve tazminat hakkı doğar:
1. Ücretin Düzenli Ödenmemesi
İşverenin maaşı eksik ya da geç ödemesi, işçinin çalışma motivasyonunu ciddi şekilde etkiler. Bu durumu gerekçe göstererek, işçi iş sözleşmesini sona erdirebilir. Bu durumda tazminatlarını alması söz konusu olacaktır.
2. Fazla Mesai Ücretlerinin Ödenmemesi
Haftalık 45 saatin üzerinde yapılan çalışmaların karşılığının ödenmemesi, haklı fesih gerekçesidir. İşçi bu hakkını yazılı bir şekilde bildirim yaparak kullanabilir. Bu noktada iki çok önemli noktaya dikkat edilmesi gerekir.
İlk olarak günde 8 saate kadar olan çalışmalarda yarım saat, 11 saate kadar olan çalışmalarda bir saat, 11 saat üzeri çalışmalarda 1,5 saat dinlenme süresi olarak işe başlama ve bitiş saatlerinden düşülmelidir. Bu şekilde toplam 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai olarak değerlendirilir.
İkinci önemli nokta ise haklı fesih için illa son aya yönelik fazla mesai alacağınızın olması gerekmez. Aylar önceden kalan bir fazla mesai alacağınız var ise bunu gerekçe göstererek haklı nedenle fesih yapılabilir.
3. Sigortasız ya da Eksik Sigortalı Çalıştırma
SGK primlerinin eksik yatırılması veya çalışanın tamamen sigortasız çalıştırılması, işçinin haklı fesih ile iş akdini bitirmesine yasal zemin hazırlar. Elden ödenen ve SGK’ya bildirilmeyen kazançlarınız gerekçe gösterilerek iş akdinizi haklı nedenle sona erdirebilirsiniz. Yine bu elden ödemelerin illa ki son ay yapılmış olması şart değildir, örneğin geçen yıllarda böyle bir durum olduysa bunu gerekçe göstererek iş akdinizi haklı nedenle sonlandırabilirsiniz.
4. Mobbing ve Psikolojik Baskı
İşyerinde aşağılanmak, dışlanmak, sürekli baskıya maruz kalmak gibi durumlar, ispatlandığında önemli bir haklı fesih sebebidir. Ses kayıtları, yazışmalar, tanık beyanları gibi deliller büyük önem taşır. Burada belirtmek önemlidir ki, bu gibi durumların ispatı oldukça zordur. Belirli ölçüde ses kaydı alınabilir, baskı yapılan durumlara tanıklık edebilecek çalışma arkadaşlarının bilgilerine başvurulabilir.
5. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Alınmaması
Çalışma ortamında alınmayan önlemler işçinin sağlığını tehdit ediyorsa, çalışan bu durumu gerekçe göstererek tazminatını talep edebilir.
6. Ahlaka Aykırı ve Suç Teşkil Eden Davranışlar
İşverenin taciz, tehdit, hakaret gibi yüz kızartıcı fiillerde bulunması durumunda, işçi hiçbir süre beklemeden işten ayrılabilir.
7. Yıllık İzin ve Diğer Sosyal Hakların Engellenmesi
Zorunlu izinlerin kullandırılmaması, örneğin yıllık izin, doğum izni, süt izni gibi hakların verilmemesi durumunda işçi haklı fesih yapabilir.
Haklı Fesih Süreci Nasıl İşlemeli?
Haklı nedenle fesih yaparken dikkat edilmesi gereken bazı yasal prosedürler vardır:
- Fesih Gerekçesi Yazılı Olmalı: E-posta, noter kanalı veya yazılı dilekçeyle işverene bildirilmeli.
- Deliller Toplanmalı: Mümkünse yazılı belgeler, tanıklar ve bordro gibi deliller hazırlanmalı.
- Avukata Danışın: İş hukuku karmaşıktır. Profesyonel destek, süreci hatasız yönetmenizi sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Sadece istifa edersem tazminat alamaz mıyım?
Genel olarak hayır. Ancak istifanız, haklı bir nedene dayanıyorsa, bu haklı neden istifanızda belirtildiyse, bu durum “haklı fesih” sayılır ve kıdem tazminatı hakkınız doğar.
2. Haklı fesih için belge şart mı?
Evet. Delil sunmanız gereklidir. Bordro, tanık, e-posta veya mesajlaşmalar belge niteliği taşır.
3. Psikolojik baskı gördüğüm için ayrılırsam tazminat alabilir miyim?
Evet. Mobbing ispatlanabilirse bu durum tazminat hakkı doğurur.
4. Fazla mesai ücretim ödenmiyor, bu haklı fesih olur mu?
Kesinlikle. Ücret ödenmemesi açıkça haklı fesih nedenidir.
5. SGK primlerim eksik yatırılıyor. Dava açabilir miyim?
Evet. Hem tazminat hem de eksik yatırılan primler için dava açabilirsiniz.
6. Yıllık iznimi kullanamıyorum. Bu haklı fesih sayılır mı?
Evet. Zorunlu izinlerin verilmemesi de tazminatlı fesih hakkı doğurur.
7. Haklı fesih yaparken ihbar süresi gerekir mi?
Hayır. Haklı nedenle fesih derhal yapılabilir.
8. İşveren baskı ile istifa dilekçesi imzalattı. Ne yapmalıyım?
Bu durumda noterden ihtar çekerek istifanızın geçersiz olduğunu beyan edebilir, hukuki süreci başlatabilirsiniz.
9. Arabulucuda çözüm bulamazsam ne yapmalıyım?
İş Mahkemesi’nde dava açabilirsiniz. Dava süresi 5 yıldır.
10. Tazminat dışında başka alacaklarım olabilir mi?
Fazla mesai ücreti, yıllık izin alacağı, bayram tatili ücretleri gibi haklarınızı da talep edebilirsiniz.
11. Evlilik nedeniyle istifa edersem tazminat alabilir miyim?
Kadın çalışanlar, evlilikten itibaren 1 yıl içinde işten ayrılırlarsa kıdem tazminatına hak kazanır.
12. Askerlik nedeniyle işten ayrılan erkek çalışan tazminat alır mı?
Evet. Askerlik, kıdem tazminatına hak kazandıran yasal sebeplerden biridir.
13. Emeklilik nedeniyle ayrılanlar kıdem tazminatı alabilir mi?
Evet. Emekli olmak için işten ayrılan her çalışan bu haktan faydalanabilir.
14. Doğumdan sonra işe dönemedim. Tazminat alabilir miyim?
Duruma göre değişir. Sağlık raporu veya sosyal gerekçelerle desteklenirse kıdem tazminatı alınabilir.
15. Haklı nedenle ayrıldıktan sonra işveren ödeme yapmazsa ne olur?
Arabulucu süreci ile çözülmezse dava açılır. Mahkeme işvereni ödeme yapmaya mahkum edebilir.
İstifa Etmeden Önce Durumu İyi Değerlendirin
Her ne kadar istifa etmek, bir çıkış yolu gibi görünse de hukuken çok dikkat edilmesi gereken bir süreçtir. Gerçekten bir haksızlığa uğruyorsanız “istifa” değil, haklı nedenle fesih yolunu tercih etmeniz gerekir. Bu süreçte mutlaka profesyonel hukuki destek alarak ilerlemeniz, haklarınızı en etkin şekilde korumanızı sağlar.
İletişime Geçin:
İstanbul merkezli ofisimiz, Türkiye genelinde online hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır.
Bizi Arayın : 0531 522 37 67
Mail Gönderin : info@akyazi.av.tr
whatsApp →0531 522 37 67
Diğer Yayınlarımız:
İşe İade Avukatı
Konkordato Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
2025 Yılında Konkordato Maliyeti Ne Kadar?
Şirket Ortağı Şirketle Birlikte Konkordato Başvurusu Yapabilir mi? Nelere Dikkat Edilmeli?
Şirket Ortakları Şirket ile Birlikte Konkordato Başvurusu Yapabilir mi?
